Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Pandeminin hemen sonrasında uzun bir süredir görmediği arkadaşlarıyla açık havada görüşmek için yola koyulduğunda başına geleceklerden habersizdi. 30 yaşındaki Kevser Yüksel, yeşil bir alan içinde arkadaşlarıyla buluştu. İlk başta her şey yolunda gidiyordu. Ta ki vücudunda bir terslik yaşamaya başlayana kadar. Başına gelenleri çözemeyen genç kadın için bu buluşma adeta kâbusla bitti. Üstelik genç kadının başına gelenler aslında herkesin yaşayabileceği türdendi.
‘BİR ANDA TERLEMEYE VE NEFES ALAMAMAYA BAŞLADIM’
Kevser Yüksel, yeşiller içindeki mekana gittikten yaklaşık yarım saat sonra arkadaşlarının kedisini kucağına almak istedi. Yaklaşık iki saat boyunca kediyle vakit geçiren Yükseli, zaman içinde kendinde fark ettiği tuhaflığı şöyle anlattı:
“Arkadaşlarımızla İstanbul’daki büyük bir parkta buluşup açık havada görüşmek istedik. O güne kadar böylesi yoğun bir alerjim olduğunu bilmiyordum. Etrafta çimler, arılar ve kediler vardı. Arkadaşlarımızın kedisini sevmek için kucağıma aldım. O da beni sevmiş olacak ki yaklaşık iki saat kadar kucağımda oturdu, uyudu, uyandı. Uzun bir süre onunla vakit geçirdik. Sonra bir anda ben terlemeye ve nefes alamamaya başladım. Ne olduğunu anlamamıştım ama yanımdaki arkadaşlarımdan birinin hemşire olması hayatımı kurtardı. Kedi alerjisinden şüphelenerek bana hemen müdahale edip acile kaldırdılar. Orada gerçekten kedi alerjimin olduğunu öğrendim ve adrenalinle müdahale edildi. Sadece kediye de değil, arı, toz ve polen alerjim de çıktı. Şimdi yanımda her zaman adrenalin iğnesi ile geziyorum.”
Kedi ve arı alerjisinin belirtilerinin birbirinden farklı olduğuna dikkat çeken Alerji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Kedi alerjenleri burun ve solunum yollarından vücudumuza girerek geniz akıntısı, burun tıkanması, hapşırma, nezle, nefes sıkışması, öksürük, balgam gibi belirtiler yanında gözümüze alerjenlerin teması ile gözlerde sulanma kaşınma ve buna bağlı göz enfeksiyonuna neden olabilir. Ayrıca cilde temasla bazen kurdeşene neden olabilir” dedi. Prof. Dr. Ahmet Akçay, arı alerjisinin belirtilerini şöyle anlattı: “Arının soktuğu yerde şişlik, kızarıklık kaşıntı gibi arı sokması belirtileri yanında bazen vücudumuzda yaygın kurdeşen, tansiyon düşmesi, nabızda hızlanma ve nefes sıkışması gibi hayati tehlike yapan belirtilere neden olabilir. Bu belirtiler dakikalar içinde olabildiği gibi saatler içinde de gelişebilir.”
‘İĞNE YAPILIRKEN AYAK ALTINA YASTIK KOYUN’
Kedi alerjisinin genelde hayati tehlike oluşturacak alerjik şoka neden olmadığını, arı alerjisinin ise bazen hayati tehlikeye neden olarak ölüme neden olabileceğine değinen Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Kedi ve arı alerjisi belirtilerine yönelik ilaç tedavisi verilebilir. Arı alerjisinde ciddi alerjik şok durumunda acil iğnesi denilen adrenalin oto enjektörü ile bacağın yan tarafına iğne yapılabilir. İğne yaparken mutlaka yatar pozisyonda ve ayakların altına yastık konularak müdahale edilmesi gerekir. Kedi ve arı alerjisine karşı daha uzun etkili tedavi ise alerji aşı tedavisidir. Alerji aşısıyla sorumlu alerjenlere karşı immun sistem kuvvetlendirilerek ilaç ihtiyacı ortadan kaldırılabilir ve hayat kalitesi artırılabilir” diye konuştu.
ALERJİ HASTALIKLARI NEDEN İLERİ YAŞTA ORTAYA ÇIKIYOR?
Alerji belirtisi yoksa alerji testi yapılmasının gerekli olmadığını söyleyen Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Alerji testinde pozitif saptanması kişinin alerjisi olduğunu değil, hassas olduğunu gösterir. Bu nedenle ‘Benim alerjim var mı?’ diye alerji testi yaptırılması gerekmez. Kedi veya arı alerjisi belirtileri varsa öncelikle 18 yaşına kadar olan çocukların çocuk alerji uzmanlarına, daha büyük yaştakilerin yetişkin alerji uzmanlarına başvurmaları gerekir” yorumunda bulundu.
Alerji hastalıkları her yaşta karşımıza çıkabilir. Hayatımızda bizi etkileyen çevresel faktörler bu değişimde en önemli rolü oynuyor. Yetişkinlerde çocukluk yıllarından itibaren bir alerjik hikâye olabilir veya hiç beklenmedik bir anda kendini gösterebilir. İleri yaşlarda görülen alerjilerin bir kısmı hastanın geçmiş yıllarına bakıldığında çocukken de saptanabilir. Yetişkinlerde alerjik rinit ve astım en sık görülen alerjik hastalıklardır. Gıda alerjileri bazen daha geç yıllarda başlayabilir veya çocukluk yıllarından itibaren devam edebilir. Ürtiker (kurdeşen) ileri yıllarda daha fazla ortaya çıkabilir. Ne yazık ki ölümcül olabilen ilaç alerjisi yetişkinlerde daha fazla görülür. Arı alerjileri ve ölümcül reaksiyonları da yetişkin hastalarda daha sık görülür. İleriki yaşlarda temas alerjileri hayatımız boyunca temas ettiğimiz birçok kimyasal madde ve kozmetik ürün artıkça karşımıza daha fazla çıkabilir. Herediter anjiyoödemler veya diğer hastalıklarla birlikte olabilen her türlü anjiyoödemler ile nedeni bir türlü saptanamayan cilt kaşıntıları, egzamalar, atopik dermatitler yetişkinlerde de sıkça görülebilir. – Prof. Dr. Ahmet Akçay
Prof. Dr. Akçay, hem arı hem de kedi alerjisi olan birinin evde kedi beslememesi ve arıya karşı aşı tedavisi uygulanması mantıklı bir tedavi olduğunu, kedisinden vazgeçmek istemiyorsa da kedi ve arı alerjisine karşı aşı tedavisi yapılabileceğini dile getirdi. Pandemi döneminde bağışıklık sistemimizdeki değişimlerin vücudumuzda nelere yol açtığını henüz kimsenin bilmediğini söyleyen Prof. Dr. Akçay, yayımlanacak yeni çalışmalarla olası sorunları hep beraber göreceğimize dikkat çekti.
KALICI ÇÖZÜM İÇİN 3 İLA 5 YIL ALERJİ AŞISI
Alerji belirtileri geliştiği zaman alerjiye neden olan kediden uzaklaşılması ve eve hava temizleme cihazının alınmasının faydalı olacağını dile getiren Prof. Dr. Akçay, “Arı alerjisine bağlı alerjik şok riskine karşı adrenalin oto-enjektör her zaman yanımızda bulundurulmalı ve arı sokması sonrası alerjik şok belirtileri gelişirse adrenalin oto-enjektörü yatar pozisyonda uygulanmalı ve 112 aranarak ambulans çağrılmalı. Çünkü adrenalin iğnesi ilk müdahaledir. Daha sonra takip ve tedavi için hastaneye gidilmesi gerekir” dedi.
“Arı sokmasına karşı alerjisi olan biri, eğer bal arısı sokmuşsa soktuğu yerde iğneyi sıkmadan çıkarmalı. Buz tatbiki yapılmalı ve turnike yapılabilecek bölgedeyse turnike de yapılmalı. Yatar pozisyonda ayakların altına yastık konulmalı ve adrenalin iğne müdahale için hazır bulundurulmalı, antihistaminik verilmeli. Kalıcı çözüm olarak alerji aşıları 3 ile 5 yıl süreyle 5 yaşından büyük çocuk ve yetişkinlerde uygulanabilir. Ayda bir aşı tedavisinin etkisi 6 ayda görülmeye başlanır. Tedavi sonunda alerji belirtileri kaybolur, ilaç ihtiyacı azalır ve hayat kalitesi artar. Arı alerjisine bağlı ölümcül reaksiyonların önüne geçilebilir.” – Prof. Dr. Ahmet Akçay
