Rusya’da şubat ayında tutulduğu ceza kolonisinde şüpheli bir biçimde hayatını kaybeden muhalif siyasetçi Aleksey Navalny’nin ölümüyle ilgili yeni bir iddia ortaya atıldı. ABD basınına yansıyan haberlere göre, Navalny’nin ölümünden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin sorumlu tutulmuş olsa da Putin, Navalny’nin ölümünün gerçekleştiği tarihte yaşanması üzerine doğrudan emir vermemiş olabilir.
The Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine göre, bu bulgu ise Putin’i Navalny’nin ölümüyle ilgili nihai sorumluluktan azade kılmıyor ancak Navalny’nin ölümüne ilişkin gizemi daha da derinleştiriyor. WSJ’nin ABD istihbaratına dayandırdığı haberine göre, Putin, Navalny’nin ölümünün gerçekleştiği tarihte yaşanmasını planlamamış olabilir. Konu hakkında bilgi sahibi kaynakların söylediğine göre, ABD istihbarat örgütleri, Putin’in Navalny’nin şubatta öldürülmesi yönünde emir vermemiş olabileceğini tespit etti.
AVRUPA ÜLKELERİ ŞÜPHELİ
Gazete, konuya ilişkin haberinde, Putin’in olasılıkla Navalny’nin “o anda ölmesi emrini vermemiş olabileceğini” yazdı. Buna göre, bu bulgu, halihazırda ABD’li istihbarat örgütleri arasında genel kabul görmüş durumda. Bu istihbarat örgütleri arasında Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA, Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi ve ABD Dışişleri Bakanlığı’nın istihbarat birimi de bulunuyor. Avrupa’daki bazı istihbarat örgütleri de ABD’deki istihbarat örgütlerinin vardığı bu sonuçtan haberdar edilmiş durumda. Avrupalı güvenlik yetkilileri ise Putin’in Navalny’nin ölümünde “doğrudan parmağı olmadığı” konusunda halen şüpheli.
İsmi verilmeyen Avrupalı yetkililer, “Putin’in Rusyası gibi sıkı kontrol altındaki bir sistemde, Navalny’ye Putin’in bilgisi olmadan zarar verilmiş olmasının şüpheli” olduğunu ifade etti. ABD ise Navalny’nin ölümünün zamanlamasının Putin’in isteği dahilinde olmadığı inancında.
WSJ’nin aktardığına göre, söz konusu ABD değerlendirmesi, gizli istihbarat ve kamuoyuna açık bilgilerin analizi de dahil olmak üzere bir dizi bilgi kaynağına dayanıyor. Söz konusu açık bilgiler arasında ise Navalni’nin öldüğü zaman ile bu ölümün o dönemde halen başkan adayı olan Putin’in yeniden seçilmesi üzerindeki olası etkisi de var.
Ne olmuştu?
Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri, Navalny’nin cezaevinde hayatını kaybettiğini ve ölüm nedeninin araştırılacağını 16 Şubat’ta bildirmişti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, yaptığı açıklamada, Federal Cezaevi Hizmetleri’nin belirli kurallar çerçevesinde Navalny’nin ölümünün nedenlerini araştırdığını ve bunun için herhangi bir talimata gerek olmadığını ifade ederek, “Doktorlar gerekli araştırmaları yapacaktır” ifadesini kullanmıştı.
Kremlin’e muhalif Aleksey Navalny, zehirlendiği iddiasıyla Almanya’nın başkenti Berlin’de tedavi gördükten sonra 17 Ocak 2021’de başkent Moskova’ya dönüşünde havalimanında tutuklanmıştı. Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri’nin talebi üzerine 2 Şubat 2021’de Moskova Şehir Mahkemesinde Navalny aleyhinde açılan dava sonuçlanmış; Navalny’yi geçmişte yolsuzluk davası sonucunda verilen 3,5 yıl ertelenmiş hapis cezası, adli kontrol şartlarını yerine getirmediği gerekçesiyle normal hapis cezasına çevrilmişti.
Rus mahkemesi, Ağustos 2023’te cezaevinde bulunan Navalny’yi “aşırılık yanlısı topluluk oluşturmak”tan 19 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.
